1. Vajinismus nedir? Cinsel birleşme korkusu ile vajinismus aynı şey midir?
Vajinismus, vajinanın dışa yakın kısmında bulunan kaslarda cinsel birleşmeyi engelleyecek biçimde yineleyici ve istem dışı şekilde kasılma olmasıdır. Vajinadaki bu kasılma çoğu zaman cinsel birleşmeye ya da parmak, tampon gibi bir şeyin yerleşmesine izin vermeyecek kadar kuvvetlidir ve kadın bu kasılmayı isteyerek yapmaz. Vajinadaki bu kasılmaya bazı vakalarda bedenin diğer bölgelerindeki kasılmalar, bacakların kapanması, titreme, çarpıntı, bulantı, fenalık hissi ve ağlama isteği eşlik edebilir. Cinsel birleşme girişimi denendiğinde eşi itme, korku ve panik duyguları ortaya çıkabilir. Çok az vakada zorlamayla giriş sağlanır ancak birleşme ağrılı ve acılıdır. Bazı vakalarda bacaklarda da kasılma meydana gelir.
Vajinismuslu kadınların büyük bölümünde kasılma, cinsel birleşme korkusu ile birliktedir. Birçok kadında birleşmenin çok acı vereceği, çok kanama olacağı, zarar görecekleri gibi korkular olur. Nadiren kadınlar kasılma olmamasına rağmen cinsel birleşme korkusu tarif ederler. Bu vakalarda cinsel birleşme kasılmadan değil korku dolayısıyla yapılamamaktadır.
2. Vajinismusun görülme sıklığı nedir?
Araştırmaların yetersizliği nedeniyle genel toplumdaki yaygınlığı konusunda çelişkili veriler olmakla birlikte, ülkemizde batılı ülkelere göre daha yaygın görüldüğü bilinmektedir. Türkiye’de 2006 yılında 508 kadınla yapılan bir araştırmada kadınların %54’ü ilk birleşme denemesinde korku ve kaçınma davranışı tanımlamış ve cinsel birleşmenin gerçekleşmediği saptanmıştır. Türkiye’de cinsel tedavi için merkezlere başvuran kadınların yaklaşık %50si vajinismus nedeniyle başvurmaktadır. Vajinismus kadın cinsel işlev bozuklukları arasında en yaygın görülen cinsel işlev bozukluklarından biridir.
3. Vajinismusun nedenleri nelerdir?
Cinsel eğitimin uygun verildiği, cinselliğin konuşulabildiği, cinselliğin haz alma ile ilişkilendirilebildiği ve kadın cinselliğinin tabu olarak görülmediği toplumlarda vajinismusa daha az rastlanmaktadır. Ülkemiz gibi cinselliğe geleneksel ve muhafazakar bakışı olan toplumlarda, kadının “cinsellikte talep eden olmama”, “istekli olmama”, “haz almanın yanlış, kötü olması” gibi vurgularla yetiştirilmesi vajinismus ve diğer cinsel işlev bozukluklarına zemin hazırlamaktadır. Özellikle “bekaret” kavramı, “ilk gece”ye verilen abartılı önem, kızlık zarı hakkındaki yanlış inanışlar vajinismusta etkili rol oynamaktadır. Cinsellikle ilgili yanlış inanışlar ve tabular vajinismusun gelişiminde önemlidir. Bunun yanı sıra altta yatan farklı nedenlerde tablonun ortaya çıkması ya da ağırlaşmasına neden olmaktadır. Aile içi etkileşimler nedeniyle kadın rolünü benimsemekle ilgili güçlükler, baskıcı baba, zayıf-güçsüz anne figürü, baba-kız ilişkisindeki güçlükler, cinselliği aşağılayan aileler de vajinismus nedenlerindendir. Bunun yanı sıra gebe kalmaya dair kaygılar, geçmiş cinsel travmalar gibi nedenlere rastlanabilir.
4. Vajinismusta rol oynayan yanlış inanışlar nelerdir?
Kişilerin çok değişik yanlış inanışları olabilmekle beraber en yaygın görülen yanlış inanışlar şunlardır;
- Vajina çok dar/ çok küçük,
- Penis çok büyük, giremez,
- İlk girişte vajina yırtılabilir,
- Vajina girişimde duvar gibi bir engel var,
- Kızlık zarı patlayacak/ parçalanacak,
- Kızlık zarım çok kalın,
- Çok kan akacak, canım çok yanacak,
- Vajina çok hassas, penis ise çok sert,
- İlk gece kadın için ızdırap vericidir,
- Cinsel organım anormal
- Cinsel organlar kirli ve iğrençtir.
5. Vajinismus tedavisi nasıldır?
Vajinismusta en etkili tedavi yöntemi cinsel terapidir. Bu tedavide aşamalı bir şekilde verilen egzersizlerle vajinadaki istem dışı kasılma ortadan kaldırılmaktadır. Terapi, hem bireysel hem de eşli egzersizleri, çeşitli gevşeme ve duyarsızlaştırma tekniklerini kapsamakta; aynı zamanda yanlış inanışların düzeltilmesi, cinsel organlar ve sağlıklı cinsellik konusunda bilgilendirmeyi hedeflemektedir. Tedavide ayrıca vajinismusun altında yatan etkenlerin çözümlenmesi sağlanmaktadır.
Tedaviye çiftin birlikte katılması tedavi başarısı açısından özellikle önemlidir. Vajinismus her ne kadar kadının işlev bozukluğu gibi görülse de aslen çiftin sorunu olarak ele alınır ve tedavi edilir. Zaman zaman eşli egzersizler ve kadının bireysel egzersizlerinin yanı sıra erkeğe de ayrıca egzersiz vermek gerekebilmektedir. Bunun yanı sıra eşlerin bu süreçte birbirleriyle olan etkileşim ve iletişimleri, birbirilerine nasıl davrandıkları tedavi gidişatını önemli ölçüde etkilemektedir.
6. Tedavi başarı oranı nedir?
Vajinismus kadın cinsel işlev bozuklukları arasında en sık görülen, tedavisi de en kolay ve başarı oranı en yüksek sorundur. Tedavi başarısı %100e yakındır.
7. Tedavi süresi nedir?
Tedavi ortalama 8 ila 12 seans arasında ve yaklaşık 1-4 ay arasında değişen bir sürede tamamlanır. Seanslar haftada bir ya da iki haftada bir yapılır. Tedavinin hızlı ve etkili bir şekilde tamamlanmasında çiftin tedaviye uyumu büyük önem taşımaktadır.